Bigumigu'da zaman zaman Kickstarter'da fon arayan konsept projelerden bahsettiğimiz oluyor. Kitle kaynak yöntemi ile mikro fonlarla giriş sermayesi oluşturmaya yönelik başarılı start-up Kickstarter'ın iş modelini hayata geçiren Türkiye'de de bir site var: Projemefon.com

Bir süredir takip ettiğimiz projenin kurucuları ile görüşme fırsatı bulunca aklımdaki soruları da sormak için uygun bir zemin yakalamış oldum.

Öncelikle varsayımsal olarak ABD'nin kanuni düzenlemelerinin para/fon/bağış toplama sitelerinin hayata geçişini kolaylaştırdığını düşünüyorum. Türkiye'de özellikle 1990'larda yaşanan saadet zinciri benzeri fon biriktirme sistemleri üzerine tüketicileri korumak adı altında Kickstarter benzeri mikro fonlama yapılarını kurmanın zor olduğunu düşünüyorum.

Projemefon kurucusu Cem Ünaldı da beni biraz doğrulayarak kitle kaynak yöntemini Türkiye'de ticari hukuka uygun bir modelle hayata geçirmenin hiç de kolay olmadığını anlattı. Projenin lansman öncesi geliştirmesi neredeyse bir yıl sürmüş bu yüzden.

Ancak hayata geçtikten sonra başarılı projeleri hayata geçirip, bir çok gazetede haber olmayı da başarmışlar. Hatta TV8'de Okan Bayülgen'e de konuk olmuşlar. Örneğin Ekümenopolis filminin sinema ve internet dağıtımı için gerekli kaynağı Projemefon'dan bulduğunu öğrenmek şaşırtıcı oldu benim için.

Projemefon kurucularına göre başarılı projelerin en önemli anahtarı öncelikle kendi sosyal çevrelerinden (ailelerinden ve arkadaşlarından) küçük turarlarla da olsa destek almaları. Bu, hem o projeye inanan insanların olduğunu göstermesi açısından, hem de destek çevresinin bir tanıdık zinciri ile gittikçe genişleyen halkalarla potansiyel destekçilere ulaşması açısından önemliymiş.

Sitenin hayata geçişinden sonra attığı ikinci büyük adım da kredi kartı kabul etmesi olmuş. Doğrudan ürün ya da hizmet satmayan bir sitenin bankalar tarafından kredi kartı sistemine kabul edilmesi pek de kolay bir iş değil. Hele bir projeye yaptığınız destek ödemesi, projenin fon süresi dolduğunda hedef rakama ulaşılamadıysa aynen size iade edilecekse.

Burada sistemi de özetleyeyim; bir projeye istediğiniz tutarda para yatırabiliyorsunuz. Proje sahibi planlamasını iyi yapmışsa farklı destek tutarları için farklı hediye ve ayrıcalıklar tanımlıyor (film projesiyse poster, dvd, imzalı senaryo gibi değeri artan şekilde). Süre sonunda hedef fon toplanırsa para proje sahibine iletiliyor. Hedefe ulaşılamazsa destekçilere olduğu gibi iade ediliyor vermeyi planladıkları tutar. Projemefon sadece başarılı projelerden komisyon alıyor ve bu oran %10.

Site iyi projeleri onlara destek olabilecek kitleyle buluşturma adına meydana çıkardığı platformun değeri olarak alıyor aslında bu komisyonu ama öğrendiğim kadarıyla şu ana dek sisteme dahil olan neredeyse tüm projelerle birebir ilgilenilmiş, mümkün olduğunca geliştirilmelerine yardımcı olunmuş. Yani Projemefon'un aslında projelere danışmanlık verdiğini de söyleyebiliriz. Oluşturdukları bilgi birikimiyle zamanla hangi projelerin daha rahat destekçi ve fon topladıklarını görerek bu verdikleri danışmanlığı da daha önemli hale getirebileceklerini düşünüyorum.

Gelelim siteyle ilgili eleştirilerime; öncelikle üye olma, login olma gibi ana fonksiyonlar sanki biraz eski usül planlanmış. Kullanılabilirlik konusunda, arayüz konusunda modern start-up'lara bakarak çok daha şık ve kullanışlı arayüzler geliştirilebilir. Bir de kredi kartı ödemesi alabiliyor olması sitenin kullanıcılarına karşı önemli bir güven bilgisi aslında. Belki e-ticaret sitelerinin kullandıkları gibi bir footer kullanarak güvenli ödeme bilgisini ve sertifikaları burada gösterebilirler.

Projemefon'da sanat projeleri kuruluştan beri ön planda ve bir süre daha öyle olacak gibi görünüyor. Özellikle film, müzik, edebiyat, performans gibi konularda fon arayışında olanlara duyurulur.

Kickstarter şu ana kadar başarılı projeler için 250 milyon ABD dolarından fazla para toplamayı başarmış. Bence iki yıl içinde Türkiye'de de milyon dolar hedefi hayal olmaz.