Güneş panelleri için çoğunlukla çatıların tercih edilmesine alışkınız. Yoğun demir yolu ağlarında bile, rayların uzun süre gün ışığı aldığı fikrinden yola çıkan İsviçreli startup Sun-Way ise, rayların arasına güneş panelleri yerleştirerek bu alanı değerlendirme imkanı sunuyor.
Sun-ways, İsviçre’deki 5.000 kilometrelik demir yolu raylarının arasına çıkarılabilir güneş panelleri (PV paneller) yerleştirerek tahmini 1 TWh’lik yıllık enerji potansiyelinden yararlanmayı amaçlıyor. Şirket, bunun potansiyel olarak ülkedeki toplu taşıma sektörünün neredeyse üçte birinin elektrik ihtiyacını karşılayabileceğini ve yıllık 200.000 tondan fazla CO2 tasarrufu sağlayabileceğini belirtiyor.
Her bir panel 1 x 1,7 m boyutlarında ve parlamayı önlemek için yansıma önleyici bir filtreye sahip. Panel, tüm bileşenlerin ve kabloların içine yerleştirildiği bir çerçeveye dizili bir format olarak monte ediliyor. Mevcut paneller 1,43 m’lik ray açıklığına uyacak şekilde tasarlanmış ancak talep geldiği takdirde, standart olmayan kurulumlara da uyarlanabiliyor.
Çok panelli modüller mühendisler tarafından manuel olarak kurulabiliyor. Ancak İsviçre’de demir yolu bakım şirketi Scheuchzer SA, günde 1.000 m2’ye kadar Sun-Ways panel dizisi kurma kapasitesine sahip bir makine geliştirerek bu süreci pratikleştirmiş.
Bu “güneş enerjisi santrali”, demir yolu mühendisleri hat bakımı yaparken panel modüllerini geçici olarak çıkarılabileceği ve iş bittiğinde tekrar yerine yerleştirilebileceği şekilde tasarlanmış. Ayrıca kurulum, 150 km/saat hıza kadar üzerinden geçen trenler için stabilite açısından test edilmiş. Ayrıca 240 km/saat rüzgarlara da dayanıklı olduğu belirtiliyor.
Panellerin üzeri kar ya da kirle kapanırsa trenlere fırça takılacak
Paneller düz döşendiği için kış aylarında kar yağışı doğal olarak performansı olumsuz etkileyecek. Ayrıca panellerin kirlenmesi de başka bir sorun. Ancak şirket bu tür durumlarla başa çıkmak için trenlerin uçlarına silindirik fırçalar takılabileceğini belirtiyor.
Sistem tarafından üretilen elektrik, yakındaki alanlara ve hatta tren istasyonlarına güç sağlamak için kullanılabilecek. Elbette şebekeye de katkıda bulunabilir veya lokomotiflere güç veren cer enerjisi ağına da yönlendirilebilir; bu da yer tabanlı invertörlere olan ihtiyacı ortadan kaldırabilecek.
Başlangıçta Federal Ulaştırma Dairesi tarafından reddedilmiş
Şirketin geçen yıl Federal Ulaştırma Dairesi’ne yaptığı başvuru başlangıçta reddedilmiş. Ancak Sun-Ways, HEIG-VD’den (Haute Ecole d’Ingénierie et de Gestion du Canton de Vaud) özel yapım panel prototipleri üzerinde akademisyenlerin bağımsız değerlendirmeler üstlenmesi için çalışmaya devam etmiş. Bunlar Geste Mühendislik tarafından hazırlanan teknik ve güvenlik belgelerine eklenmiş ve proje yeniden onaya sunulmuş.
10 ay süren müzakerelerin ardından şimdi şirket İsviçre’nin Neuchâtel kantonunda pilot çalışma için yeşil ışık yakılmış. Buttes tren istasyonu yakınındaki TransN hattı 221’in 100 metrelik kısmında 2025 için pilot çalışma gerçekleştirilecek. Bu pilot çalışma kapsamında rayların arasına 18 kWp kapasiteli 48 adet panel yerleştirilecek.
Kurulum, elektrik dağıtıcısı Viteus ve demiryolu altyapı şirketi DG Rail tarafından yerel şebekeye bağlanacak ve pilot proje trenleri 70 km/saat hızla ilerleyecek. Deneme sırasında kurulum ve sökme testlerinin yanı sıra “demir yolu altyapısı üzerinde zarar verici bir etki olmayacağından emin olmak” için daha fazla test ve ölçüm yapılacak.
Sun-Ways ayrıca Aigle belediyesinde 288 kWp kurulu kapasiteye sahip 1.500 m (4.921 ft) özel pist bölümü için fizibilite çalışmasına başlayacağını duyurdu.
Şirket şu anda İspanya, Romanya ve Güney Kore’nin yanı sıra Fransa’da da devlet demir yolu idaresi SNCF ile başka bir pilot uygulama kurmanın ilk aşamalarında. Çin, Tayland, Avustralya ve ABD’deki operatörlerle yapılan görüşmeler de henüz başlangıç aşamasındaymış.
Görsel: Sun-Ways
