Geçtiğimiz hafta Türkiye lansmanını ve ilk sürüş izlenimimi yazdığım BMW i3’ün üretildiği Leipzig, Almanya’ya yapılan kısa bir geziye katıldım. Bu gezide BMW’nin Türkiye distribütörü Borusan Oto’nun icra kurulu başkanı Eşref Biryıldız da bizimleydi.
Önceki yazımda BMW i3’ün diğer elektrikli otomobil modellerinden hangi noktalarda ayrıldığını ve öne çıktığını yazmıştım, okumadıysanız bu yazıya bir giriş olarak mutlaka önce o yazımı okumanızı öneririm: BMW i3 Türkiye Lansmanı
BMW Leipzig Fabrikası
Leipzig Almanya’nın doğusunda, eski Demokratik Almanya ya da daha yaygın adıyla Doğu Almanya’da yer alan kentlerden birisi. Geniş düzlüklere sahip bu kent, Berlin duvarının yıkılması ve iki Almanya’nın birleşmesinden sonra Batı Almanya’daki gelişmiş kentlere bir üretim alternatifi olmuş. Burada BMW’nin yanısıra Porsche’nin de bir fabrikası bulunuyor.
BMW’nin Leipzig tesisleri, 2000’li yıllarda projelendirildiği için oldukça yenilikçi fikirlerle inşa edilebilmiş. Örneğin üretim tesislerinin merkez binası için mimari bir yarışma açılmış ve yarışmayı kazanan ünlü Bağdat doğumlu İngiliz Mimar Zaha Hadid olmuş. Hadid’in işlerine aşinaysanız binaya girer girmez imzasını da hissediyorsunuz zaten.
Merkez bina girişi fabrikadan çok bir otel lobisini andırıyor.
Merkez bina içinde gezerken üstünüzdeki bantlardan sürekli araçlar geçiyor.
Merkez binanın en önemli özelliği yarışmanın da brief’inde yer alan şu detay; binanın etrafındaki atölyeler arasında üretim bandında yolculukları süren otomobiller, bina içinden geçiyor, böylece merkezdeki ofis çalışanları da bir otomobil fabrikasında olduklarını her zaman üstlerinden geçen üretim bandı sayesinde hatırlıyor. Gezimizin başında i3 üretimiyle ilgili ilk bilgileri aldığımız bu merkezde BMW’nin 2 Serisi Coupé modelinin de seri üretiminin başladığını öğreniyoruz, çünkü bir tane 2 serisi tam önümüzden geçiyor bu bant üzerinde.
Üretimi yeni başlayan 2 Serisi Coupé.
2005’te üretime başlayana fabrikada bugün 3.700 kişi -destek faaliyetlerle birlikte 6.000 kişi- çalışıyor. Burada şu anda BMW’nin 1 Serisi (5 kapı), 2 Serisi Coupé, X1 Serisi ve i3 Serisi modelleri üretiliyor. BMW’nin tak-fişe (plug-in) hibrit süper spor otomobili i8 de bu fabrikada üretilecek. Ayrıca gezi sırasında Concept Active Tourer modelinin üretim serisinin de bu fabrikada üretileceğini öğrendik.
BMW i3 Üretimi
i3’ün doğuştan elektrikli bir model olması BMW için yeterli değil. BMW, i Serisi için üretim sürecinden satış sanrasına kadar yaşam döngüsünün tamamını kapsayan bir sürdürebilirlik iddiasında. Bu yüzden otomobil üretiminde varolan en sürdürülebilir sistemleri kullanmanın ötesine geçip yeni üretim süreçleri yaratma yoluna da gitmişler. Örneğin Leipzig fabrikasında 4 dev rüzgar tribünü var bu yıl faaliyete geçen ve i3’ün üretiminde kullanılan enerjinin tamamını bu tribünler sağlıyorlar. Yani elektrikli modelin üretimindeki elektrik de sürdürülebilir ve yenilenebilir kaynaklı.
Elektrikli araçların menzil konusu, aracın toplam ağırlığı ile çok doğrudan ilişkili olduğu için BMW i3’ü hafif yapabilmek adına yepyeni bir otomobil üretim modeli geliştirmiş. Life Module ve Drive Module isimli iki ünite, eş zamanlı iki ayrı bantta üretiliyor ve bir noktada birleşip tek banta geçiyorlar. BMW yetkilileri bu birleşme için evlilik kelimesini kullanıyor.
BMW’nin Londra’daki Park Lane showroom’unda sergilenen life+drive module
Life Module denilen yaşam modülü, karbon fiber kullanılarak üretiliyor. Bugün otomotivde McLaren MP4-12C, Lamborghini Aventador, Lexus LFA, Alfa Romeo 4C gibi spor modellerde artık yarış otomobillerinden tanıdığımız karbon fiber gövde teknolojisi kullanılıyor. Ancak bu saydığım modellerin dördü de çok özel spor otomobiller ve oldukça az sayıda üretiliyorlar. BMW, seri üretim bir kompakt modelde bu yoğunlukta karbon fiber kullanan ilk marka.
BMW’nin Leipzig tesislerindeki 160 üretim robotundan birkaçı
Karbon fiber gövde parçaları üretilmeden önceki süreçlerin ta en başında, karbon liflerinin oluşturulmasında da enerji tüketimi konusunda sorumlu davranmak istemiş BMW. Karbon lifleri, endüstriyel bir lifin çok yüksek ısıyla ısıtılması sonucu üretiliyor. BMW, ABD’deki Moses Lake’te tüm enerjisi hidro-elektrikten sağlanan bir tesiste üretiyor karbon liflerini. BMW’nin otomotivdeki bu yeni malzemenin geri dönüşümü konusunda da yaklaşımı hazır. Daha şimdiden panel üretimi esnasında artan karbon fiber atıklarını, aracın tavanı için üretilen düz karbon fiber parçanın üretiminde kullanıyor. Zaten i3’ün %90’ı geri dönüştürülebilir malzemeden, daha önce otomotivde kullanıldığını pek görmediğimiz materyallerden yapılıyor.
Twitter’da “otomobil üretiminin gelecek jenerasyonu selfie’si” cümlesiyle paylaştığım foto.
BMW’nin i3’ün üretiminde bu denli kontrol sahibi olarak tüm süreçleri sürdürülebilir olarak tasarlamasını duyunca aklıma ilk gelen soruyu yöneltiyorum: Peki araçta kullanılan pili kim üretiyor? BMW’nin bu konuda kontrolü var mı tedarikçi üzerinde? BMW i serisi üretim direktörü pil hücrelerinin Samsung’dan alındığını söylüyor ve ekliyor; BMW batarya teknolojilerinin kısa sürede çok hızlı gelişeceğini öngörüyor ve bu yüzden de mevcut olan en iyi pili araçta kullanma stratejisini benimsiyor. Olası teknolojik gelişmeler, aracın yeni tip pillere de uygun olarak revize edilebilmesine olanak tanıyacak, zira i3 bu esneklik planlanarak geliştirilmiş.
BMW i3 ülkemizde 2014 3. çeyrek başı gibi satışa sunulacak ve anahtar teslimi 40.000 avro altında bir başlangıç fiyatı hedefleniyor. Borusan Oto’nun 2014 satış hedefi de 120 adet olarak belirlenmiş ilk etapta.
