Afife Jale, Türkiye’nin tiyatro tarihinde devrim yaratan çok önemli bir sanatçı ve hikayesi defalarca anlatılmaya; nesillerce anılmaya devam edecek. Doğma büyüme Kadıköylü olan Afife’nin ilk sahneye çıkışı, 1920 yılında Hüseyin Suat’ın Kadıköy’de, Apollon Tiyatrosu’nda sahnelenen Yamalar adlı oyununda Emel rolüyle oldu. Emel rolünü oynayan Eliza Binemeciyan acilen yurt dışına çıkmak zorunda kalınca, bu rol Afife Jale’ye teklif edilmiş. Böylece Afife, Türk tiyatrosunda sahneye çıkan ilk müslüman Türk kadın oyuncu oldu. Asıl ismi Afife olan sanatçı, bu oyunda “Jale” takma ismini kullandı ve daha sonraları Afife Jale adıyla anılmaya başladı.
Afife’nin bu oyunda sahneye çıkışı, bu coğrafyada “bir kadın sanatçı tarafından” kadın-erkek eşitliği için atılan en önemli ve en cesur adımlardan biri oldu. Çünkü Osmanlı Devleti’nde o yıllarda müslüman kadınlar, seyirci olarak bile tiyatroya, ya yalnızca kadınlara açık oyunları izlemek üzere gidebiliyor ya da kadınlar için ayrılmış bölümlerde oturuyorlardı. O zamanlar Darülbedayi’nin (bir tiyatro okulundan bir tiyatro topluluğuna dönüşen ve bugün İstanbul Şehir Tiyatroları adıyla varlığını sürdüren kurum) çabalarıyla yalnızca kadın seyircilere açık oyunlarda sahneye çıkmalarına izin verilmişti. Afife Jale ise bu kuralı çiğnediği için bir kadın olarak İslam adabına aykırı hareket etmek suçundan sürekli polisin takibindeydi. Afife Jale’nin bu mücadelesi, bundan sonraki yaşamının sahne ile karakol arasında geçmesine ve daha sonrasında ise yaşadığı travmaların sonucu olarak ruhsal sağlık sorunlarıyla karşılaşmasına neden oldu.
“Var olmaya çalıştığım için çok affedersiniz.”
Afife Jale’yi Demet Evgar’ın canlandırdığı “Afife” isimli tiyatro oyunu, sanatçının yaşam öyküsünden ilham alınarak yaratılmış hayali bir kumpanyanın hikayesi. Oyun aynı zamanda hayalleri için mücadele eden bir “Afife olmak” yaklaşımını irdeliyor. “Bu dünyada kadın olmanın gereği var olmak istiyorsan yanman gerek. Yanarken peşinden gelenlerin yolunu aydınlatman, kendini feda etmen gerek.” demiş Afife Jale. Onun mücadelesi, bugünün Türkiyesi’nde bizlere ne anlatmaya çalışıyor dersiniz?
Afife, kuşaklar boyunca tüm tiyatroculara ve cesur kadınlara ilham olmuş, bir deniz feneri gibi karanlık zamanlarda yol göstermiş bir ışık, bir sembol. Oyun, sahnede olmayı bütün mevcudiyetiyle arzulayan Afife’nin, kadının sahneye çıkmasına, göz önünde olmasına, yasak koyan düzene başkaldırısının çağdaş bir yorumu olarak nitelendiriliyor. İşgal altındaki İstanbul’da cephesini perdesi bellemiş çok kültürlü bir tiyatro kumpanyasının sahne arkası…”
Görsel iletişim ayağında, yaratıcı yönetmenlik ve tasarım Özge Güven‘in imzasını taşıyor.
Bu gönderiyi Instagram’da gör
Bu gönderiyi Instagram’da gör
Bu gönderiyi Instagram’da gör
Kia’nın sunduğu Afife, Afife Tiyatro ve Zorlu PSM ortaklığıyla yeni sezon boyunca Zorlu PSM Turkcell Sahnesi’nde izleyiciyle buluşacak. Oyunun süresi: 120 dakika ve tek perde. Biletler şuradan alınabiliyor.
Oyunla ilgili gelişmeleri Afife Tiyatro Oyunu isimli Instagram hesabı üzerinden takip edebilirsiniz.
“Bu dünyada kadın olmanın gereği
Var olmak istiyorsan yanman gerek.
Yanarken peşinden gelenlerin yolunu aydınlatman,
Kendini feda etmen gerek.” 🎭 pic.twitter.com/YHiraduvah— Passo (@passo_com_tr) July 31, 2024
Künye
Yöneten: Serdar Biliş
Yazan: Selin Cankı Ceylan
Müzik: Tuluğ Tırpan
Hareket Tasarımı: Candaş Baş
Sahne ve Kostüm Tasarımı: Gamze Kuş
Işık Tasarımı: Cem Yılmazer
Ses Tasarımı: Ozan Yılmaz
Multimedya Tasarım ve Prodüksiyon: Illusionist
Şarkı Sözleri: Ilgın Kopuz ve Sezen Aksu
Oyuncular:
Demet Evgar
Tilbe Saran
Necip Memili
Bora Akkaş
İdil Sivritepe
Bedir Bedir
Atılgan Gümüş
Orkuncan İzan
Ekremcan Arslandağ
Öykü Su Okur
Bilge Çınar
Basma Seiba
Ensemble & Dans & Koro: Dila Yağcı, Alize Çalık, Begüm Canbulatoğlu, Mert Aksu,Gökçe Aksu, İlayda Evgin, Hilal Sibel Pekel, Şiva Canbazoğlu, İsmet Köroğlu,Hande Ömürlü, Bengi Şiir Umutlu, Feride Hakim, Nilay Çelebi,Ahmet Kahvecioğlu
Müzisyenler: Emre Günay, Sedat Utku Güçoğlu, Ekin Cengizkan, Ayberk Garagon, Emre Türkmen, Yavuz İsa Keskin, İlayda Gülümser, Ezgi Arda, Merve Türkmen, Yunus Hugül
Yardımcı Yönetmen: Hüseyin Tuncel, ,Serin Öztoprak, Buket Gülbeyaz
Yönetmen Yardımcısı: Ekin Deniz Görk
Repetitör: Mert Öztekin
Sahne ve Kostüm Sorumlusu: Onur Uğurlu
Kamera Uygulama: Deniz Savaş Ertan
Prodüksiyon Amiri: Çağan Öğüt
Sahne ve Yapım Amiri: Eyüp Çelik (484)
Teknik Sorumlu: Melisa Yıldız
Teknik Asistan: Berkay Özcan
Sahne Görüntü Sistemleri Tasarımı (Display Team) : İlker Kerem Üstündağ
Video Operatör (Display Team): Ahmet Veli Sapaz, Emre Akın Neptun, Umut Batuhan Konan
Illusionist Team- VFX Sorumlusu: Kutbettin Ecevit
3D Animasyon Sorumlusu: Furkan Alabaş
Proje Koordinatörü: Oya Zehra Erben CG Sanatçı: Çiğdem Ecevit, Burcu Çavdar, Eyüp Ensar Mısır
Koro Şefi : Başak Doğan
Ermenice Çeviri Editörü: Artun Gebenlioğlu
Diyalekt Koçları (Hangardz) : Yeğya Akgün, Tara Demircioğlu, Lara Narin
Ses Koçu: Nilüfer Çelik
Tonmaister: Gürkan Erdem
Ses Operatörleri: Arın Kamiloğlu, Barkın Sarıgül, Defne, Anıl Ulaş Özcan
Altyapı ve Sound FX: Mert Yüksel
Işık Operatörleri: Coşkun Çağlar Dere, Tolga Erdoğan, Seçkin Ok
Takip Işığı Operatörleri: Buket Doğan, Hüseyin Ege Kök, Doğa Çınar, Nilüfer Alptekin Noyan, Yaren, Yağmur Şakoğlu, Enes Akyıldız
Dekor Uygulama: Haşim Demir, Aykan Kaynarca, Murat Dereli, Mehmet Fatih Çelik
Dekor Kurulum: Zeki Küçük, Mehmet Fatih Çelik, Kamil Vatansever, Özgür Meriç, Akın Güven
Dekor Üretim: Antrepo, Hülya Genç, Özgür Genç
Döner Sahne Operatörü: Onur ErdemirYapım Koordinatörleri: Şevval Remziye Erdinç (484), Şevval Çakır (Zorlu PSM)
Yapım Sorumlusu: Betül Sarıkavak (484)
Yapım Asistanları: Berke Şenel, Aren Camgöz, Sıla Doğançay
Aksesuar Asistanları : Havva Şahin, Derin Tuncel
Kostüm Asistanları : Gurbet Bayram, Nagehan Yıldırım, Mert Topal, Belce Şerifoğlu, Seval İşgören
Fizyoterapist: Habil Yenici
Makyaj Ekibi (Kryolan Professional Make Up) : Senem Sena İnanır, Buse Serdar, Gizem Akosman, Rahşan Acar, Nilay Demir, Doğukan Aygıran,Başak Aslanhan
Saç Ekibi : Çağla Hazırcı, Çiğdem Sönmez, Öykü Özdoğan
Görsel İletişim Tasarımı: Özge Güven
Basın İletişim: İletişim Deposu, Özlem Oğuz
Sosyal Medya : Mehmet Eroğlu
Hukuk Danışmanı: Av. Doğa Can Coşar
Proje Tasarımı: Serdar Biliş, Demet Evgar
Yapım: Afife Tiyatro & Zorlu PSM
Yürütücü Yapımcı: Elif Özge Maltepe (484), Cansu Kurada (Zorlu PSM)
Görsel: Özge Güven
