2026’ya doğru geri sayarken yılın haberlerini inceledik ve 2025’te ele aldığımız konular arasında öne çıkanları, içerdikleri temalara göre derledik. Tüm derlemelerimize buradan erişebilirsiniz. Bu derlemede, mimariyle ilgili bu yıl radarımıza takılan etkileyici işleri bir araya getirdik.
Mimarlık dünyasının yıldızlarından Frank Gehry’yi uğurladığımız 2025 yılında mimarlık birçok farklı proje ile mekan ve insan etkileşimi açısından farklı perspektiflere yer verdik. Çocuklar gözetilerek tasarlanan otobüs durakları ve eski binalara projeksiyon yansıtmayla canlandırma gibi gündelik uygulamalar dikkat çekti. Öte yandan fikir ve deney bağlamında iklim, ışık ve nem gibi faktörleri gözetilerek tasarlanan kozalak yapılar ve ışın izleme ile yapılar etrafındaki çevrel faktörlerin etkilerini simülasyonda test etmeyi sağlayan eklentiler ile üretim aşamasını güçlendiren projeler bulunuyor.
İyi okumalar!
“Eğer Nereye Gittiğini Bilseydim, Bu İşi Yapamazdım” – Frank Gehry
Mimarinin sadece kullanıcı dostu ve verimli binalar tasarlamaktan ibaret olmadığını gösteren ‘star mimar’lardan biri daha geçtiğimiz günlerde bu dünyadan sonsuza dek ayrıldı. Şehirlerin silüetini değiştiren, hatta sadece onun çizdiği yapıları görmeye gelen ziyaretçiler sayesinde kendine has bir seyahat ekonomisi oluşturan Frank Gehry’nin 70 yılı aşan mimari ve tasarım yolculuğuna dalıyoruz.
Çocuklar İçin Korunaklı Otobüs Durağı
Koji Takeda liderliğinde çalışan mimarlık stüdyosu Ginga Architects, Ninomiya kasabasında (Miyagi prefektörlüğü, Tomiya şehri) kırsal alana 3,3 metrekarelik bir otobüs durağı yerleştirdi. Geleneksel Japon çay evlerinin mimarisinden ilham alan proje; otobüs duraklarını yerel topluluğun, özellikle de burayı her gün okula gidip gelmek için kullanan çocukların ihtiyaçları doğrultusunda yeniden tasarlanmasını hedefliyor.
Yapının caddeye bakan açılabilir camlı ön cephesi; iç mekanın dışarıdan net bir şekilde görülebilmesini sağlayan açılı ahşap işçiliğiyle tamamlanmış. İçeride bulunan U şeklindeki bank ergonomik bir oturma düzeni yaratıyor. Durağın açılı ön kısmı yetişkinlerin rahatça oturabileceği ve ayakta durabileceği kadar yüksek, Bankta oturanların geriye yaslanırken kafalarını yaslayabilmesi için de yeterli açıklık sağlanmış.
İklim, Işık ve Nem Koşullarına Tepki Veren Kozalak Yapılar
EMUNARQ, mimaride doğadan ilham alan bir yaklaşımı benimsemiş. Hazırladıkları dijital mimari görselleştirmelerde, kozalak pullarını andıran yüzeyler, nem, ışık ve iklim koşullarına bağlı olarak açılıp kapanabilen adaptif cephe sistemleri görülüyor. Tıpkı kozalakların tohumlarını korumak için açılıp kapanması gibi, bu mimari de çevresiyle etkileşime girerek dinamik bir şekilde yaşıyor.
Yüzeyler, ışık geçişini, hava akışını ve çevresel korumayı sağlamak üzere katlanıyor, kayıyor ve üst üste biniyor. Böylece yapı, klasik anlamda sabit bir form olmaktan çıkıp, doğayla birlikte değişen, adeta nefes alan bir varlığa dönüşüyor.
Yapay Zekâyla Mimari Anlatı: Living Sketches – Antoni Gaudí
Mimarlıkta yapay zekâ araştırmalarının öncüsü olarak tanınan mimari fütürist Tim Fu tarafından kurulan Studio Tim Fu, mimari anlatımın sınırlarını zorlayan yeni projesi “Living Sketches – Antoni Gaudí” ile oldukça ses getirdi. Bu çarpıcı çalışma, mimarlıkta atmosfer, anlatı ve mekânsal deneyimi harmanlayarak, izleyicilere kavramsal bir yolculuk sunuyor.
Proje, Katalan mimar Antoni Gaudí’nin doğadan ilham alan organik formları ve kendine has ifade gücüne sahip mimari yapılarından esinleniyor. “Living Sketches”, hiper-gerçekçilikten soyut temsillere uzanan geniş bir görsel anlatım yelpazesi sunuyor. Her bir sahne, yalnızca bir mekânı değil; bir vizyonu, bir duyguyu ve mimari bir hikâyeyi gözler önüne seriyor.
Mimaride Sürdürülebilir Tasarım İçin Yeni Araç: Cyclops
Foster + Partners bünyesindeki Uygulamalı Araştırma ve Geliştirme Ekibi (Applied R+D Team), mimari ve mühendislik dünyasında sürdürülebilir tasarımı desteklemek amacıyla geliştirdiği yeni yazılım aracı Cyclops’u tanıttı. Rhino programındaki Grasshopper için özel olarak tasarlanan bu ücretsiz eklenti, herkesin kullanımına açık şekilde yayınlandı.
Cyclops, mevcut tasarım süreçlerine sorunsuz şekilde entegre oluyor ve çevresel analizlerin temelini oluşturan ışın izleme (ray tracing) simülasyonlarını son derece hızlandırıyor. Tasarımcılara gerçek zamanlı analitik geri bildirim sunan eklenti, karar verme sürecini erken aşamaya taşıyarak daha bilinçli tasarımların ortaya çıkmasını sağlıyor. Üstelik üçüncü taraf yazılımlara gerek kalmadan.
Eski Binaların Ruhunu Canlandıran Işık Yerleştirme Projesi
Avrupa genelinde atıl durumdaki tarihi yapıların korunmasını ve yeniden kullanıma açılmasını amaçlayan HouseEurope! kampanyası, Letonya’da önemli bir adım attı. Başkent Riga’da yer alan ve onlarca yıldır kapalı olan tarihi bir bina, Nikita Merkushin‘in büyüleyici ışık yerleştirmesiyle aydınlandı.
Kampanya, mevcut yapıların yıkılmadan onarılmasını ve renovasyonda adil standartlar ile vergi indirimlerinin uygulanmasını talep ediyor. Bu amaçla Avrupa genelinde imza kampanyası başlatılmış.
Görsel: EMUNARQ
