OXMAN, doğayla insanlığı yeniden yakınlaştıracak çözümler üretmeyi misyon edinmiş bir tasarım stüdyosu. Aşağıdaki videoda görülen evcilleştirilmiş ipek güvesi Bombyx Mori, 2010’dan bu yana yaptığı projelerin çoğuna ilham kaynağı olmuş. Bir canlı olduğu unutulan ve kapalı kapılar ardında büyük bir vahşete uğrayan bu güve, insanlık için muazzam küresel ekonomik değeri olan bir ürün malzemesine dönüşmüş.
Bilmeyenler ya da görmezden gelenler için bir parantez açalım. İpek böceği, kendi haline bıraklırsa iki üç hafta içinde kelebek haline gelerek ördüğü kozayı parçalıyor ve dışarı çıkıyor. İpek üreticileri ise böcek kozasını parçalamadan kozaları sıcak suya atıyor veya sıcak su buharına tutarak tırtılı öldürüyor. Böylece ipek kozaları elde ediliyor. Bu kozalardan da tel şeklindeki ipek lifleri çıkarılıp ham ipek üretiliyor.
Tekstil ya da kişisel bakım ürünleri için canlı canlı haşlanan bir varlık
İpek; giysi, ev tekstili ürünleri, şal ve eşarp gibi çeşitli aksesuarlarda sıklıkla kullanılıyor. Ancak testil ürünleri haricinde de bazı şeyleri tüketirken bu vahşete ortak oluyor olabilirsiniz. Özellikle kişisel bakım ve makyaj ürünlerinde ipek kullanımı yaygın. Örneğin bazı dudak balmlarının/nemlendiricilerin ve rujların içeriğini kontrol ederseniz ne yazık ki ipek kullanıldığını göreceksiniz. Yine ipek kirpiklerde ya da fırça gibi araç gereçlerde de ipek kullanılıyor. Bakımlı ve güzel olmak için birçok alternatif ürün varken ipekli ürünleri kullanmayı bırakmak çok zor olmasa gerek.
Bu gönderiyi Instagram’da gör
OXMAN için ipek güvesi, karmaşık evrimiyle de önemli bir ilham kaynağı. İnsanlığın yaşaması gereken değişimle, güvenin metaformozu arasında bir parallellik kurulduğunu görebiliyorsunuz. Tabii ilk hedef, endüstride ve tüketicide bir değişim başlatmak olsa gerek. Açıklamalarında şu ifadelere yer vermişler “Uzun süredir beraber çalışan bir ekip olarak, her zamankinden daha önemli bir misyonla akademiden sanayiye, müzeden pazara dönüşümümüzü/metamorfozumuzu kutluyoruz.”
Projenin lansmanının 27 Eylül tarihinde yapılacağı açıklanmış. OXMAN projeyle ilgili paylaşımında şu açıklamalara da yer vermiş: “Antroposen çağında şunu soruyoruz: Eğirme, dokuma, örme ve inşa etme için radikal olarak sürdürülebilir yöntemler nelerdir? İnsanlık ve diğer türlerin üyeleri; nesnelerin, ürünlerin ve binaların inşasında nasıl iş birliği yapabilir? Birlikte yaşarken birlikte üretim yapabilir miyiz?”
Yaşayan ipek böceğiyle iş birliği içinde üretim
OXMAN, 10 yıldır ipek tekstili için dijital ve biyolojik yapı arasındaki ilişkileri araştırıyor. Biyolojik olarak eğirme ve kimi zaman da robotik olarak dokuma yöntemleri öneriyor. Projelerde; yaşayan ipek böceğinin büyük boyutlu iskelet yapılar üzerinde ördüğü ipek dokular olduğunu görebilirsiniz.
Görsel: OXMAN
