İtalya’nın kuzeybatısındaki bir köy olan Noli kıyıları, su yüzeyinin yaklaşık 15 metre altında alışılmadık bir deneye ev sahipliği yapıyor. Pixar’ın Kayıp Balık Nemo’sundan ilham alan Nemo’s Garden adlı su altı serasında, suyun altına yerleştirilen 9 adet küre şeklindeki biyosfer ile bitkisel üretim gerçekleştiriliyor.
Dalış ekipmanları şirketi Ocean Reef Group’un kurucusu Sergio Gamberini tarafından hayata geçirilen proje, 2012 yazında Gamberini’nin deniz ve bahçıvanlık olmak üzere iki tutkusunu bir araya getirmek istemesiyle başlıyor. Bölgenin en popüler yerel bitkisi olan pesto soslarının vazgeçilmezi fesleğen için mükemmel yetiştirme koşullarını yaratmanın mümkün olup olmadığını merak eden Gamberini’nin aklına sıra dışı bir fikir gelir: Çoğu bitki gibi, fesleğen de iyi drene edilmiş toprakları ve sabit, istikrarlı bir sıcaklığı olan korumalı, güneşli yerleri tercih eder. Öyleyse neden su altında fesleğen yetişmesin?
Bunun üzerine Gamberini, Ocean Reef Group’taki ekibinin de yardımıyla deniz yüzeyinin yaklaşık 6 metre altına şeffaf suni biyosferler batırıp onları havayla doldurarak deneyler yapmaya başladı. Batık biyosferler, hidroponik ekipman, bitki tohumları ve hava sirkülasyonu yapan fanlarla donatılmış plastik kubbelerden oluşuyor. Suyun 4 ila 11 metre altına kurulabilen biyosferler büyük bir balonu andırıyor ve yaklaşık 2.000 litre hava tutuyor. Güneş ışığı her bir yapı içindeki nemli havayı ısıtırken, bitkileri sulamak için toplanan tatlı su duvarlarda yoğunlaşıyor. Bitkiler, plastik yapıların merkezine kadar uzanan borular boyunca büyüyebiliyorlar.
Yapay bir mercan kayalığı görevi de gören bu su altı çiftliğinde çok sayıda deniz canlısı da bulunuyor. Nemo’s Garden, başta okyanuslar ve diğer su kütleleri olmak üzere halihazırda mevcut olan doğal kaynakları kullanan bir sistem yaratmayı hedefliyor. İnsanlık olarak toprak üstünde yarattığımız kirlilik ve betonlaşma nedeniyle yeryüzündeki ekilebilir arazi alanı giderek daralıyor. Nemo’s Garden gibi girişimler alternatif yetiştirme yöntemlerine duyulan ihtiyaç sonucu ortaya çıkıyor.
Öte yandan su altı yetiştiriciliği yüzey yetiştiriciliğine göre beklenmedik avantajlar da içerebiliyor. Örneğin; 2020 yılında gerçekleştirilen bir araştırmaya göre Nemo’s Garden biyosferlerinde yetiştirilen fesleğenlerin yüzeyde yetişen fesleğenlerden daha fazla klorofil, antioksidan ve uçucu yağ içerdiği ortaya kondu. Bunun nedeni ise bitkilerin toprak üstünden farklı olarak su altında maruz kaldıkları stres faktörlerine bağlandı.
Nemo’s Garden su altı serasını canlı olarak aşağıdaki videodan izleyebilirsiniz.
Bu gönderiyi Instagram’da gör
Görseller: Nemo’s Garden, Instagram, Youtube
