Cinsiyetçi kalıplarla ilgili farkındalık yükseldikçe medya, reklamlar, oyunlar ve oyuncaklar dahil hayatın her alanında bu soruna dokunan kampanyalarla ve çözümlerle karşılaşıyoruz. Reklam ajansı Virtue Nordic ise Kopenhag Pride iş birliği yaptı ve sesli asistanlarına cinsiyetsiz bir ses vermek isteyenler için Q adlı dijital sesi yaratarak işin teknoloji boyutuna dikkat çekti.
Sesli asistanlarda cinsiyet tercihi neye göre yapılıyor?
Google Assistant, Siri ve Microsoft’un Cortana’sı gibi sesli asistanlar için kadın sesi varsayılan olarak geliyor. Kullanıcılar isterlerse erkek sesini seçebiliyorlar. Amazon’un Alexa’sında ise henüz böyle bir seçenek bulunmuyor. Virtue Nordic ve Kopenhag Pride’ın projesine danışmanlık yapan Kaliforniya Eyalet Politeknik Üniversitesi araştırmacısı Julie Carpenter, kullanıcıların kullanım amaçlarına göre ses cinsiyeti tercihlerinin değiştiğine dikkat çekiyor. Carpenter’a göre bazı kullanıcılar yapay zeka asistanında daha destekleyici veya daha yardıma istekli olduğu ön yargısıyla kadın sesini tercih ediyor. Bazıları ise daha uzman ve güvenilir bir rol biçtikleri erkek sesini tercih ediyor. Bu tercihler, zihinlerdeki cinsiyetçi kalıpları oldukça açık bir şekilde yansıtıyor.
Q, kültürel ön yargılara dayanan bir teknolojinin güvenilirliğini tartışmaya açıyor
Julie Carpenter’a göre Q, teknolojide cinsiyeti kimin tasarladığını sorgulatmayı hedefliyor. Bu seçimlerin neye göre yapıldığını; kültürel ön yargılara dayanan bir teknolojinin zeka ve güvenilirlik hakkındaki beklentileri nasıl karşılayacağını tartışmaya açıyor. Carpenter’a göre gerçek inovasyonda önemli bir adım olan Q, insanları bu kültürel ön yargılara ve inanç sistemlerine eleştirel bakmaya teşvik ediyor.
Q’nun geliştiricileri, 22 trans bireyin de dahil olduğu bir grupla erkek ya da kadın sınıflamasına uymayan insan seslerini kaydederek işe başlamışlar. Daha sonra ses modülasyon yazılımı kullanarak kayıtları cinsiyet-nötr bir aralığa taşımışlar. Ses örnekleri, 4.600’den fazla kişiye dinletilerek test edilmiş. Katılımcılardan, duyacakları sesin erkek mi yoksa kadın mı olduğunu belirlemeleri istenmiş. Araştırmacılar tamamen cinsiyetsiz bir ses yaratabilecekleri ana kadar, katılımcıların cevaplarına dayanarak sesleri dijital olarak düzenlemeye devam etmiş. Ekip, Q ile yapay zeka için bir çerçeve oluşturabilmeyi ve böylece cinsiyetsiz sesin dijital asistan teknolojilerinde kullanılabilmesini umuyor.
Görsel: YouTube
