Kavramsal sanat, fikri önemseyen sanattır. Yani fikir bu akımda eserin bitmiş halinden daha değerlidir. 1960’larda doğan bu sanat 1970’lere kadar yoğun bir şekilde kendine sanatçı bulmuşken sonrasında daha dağınık ama yok olmadan kendine sanat tarihinde bir yer edinmiştir. Genellikle bu tarzda üretim yapan sanatçılar için her şey üretim malzemesi olabilir. Fikrine en uygun materyali bulur ve onu yontmaya başlar. Brezilyalı kavramsal sanatçı Ernesto Neto da Zürih’e yolu düşenleri yeni sanat ağacını deneyimlemeye bekliyor.
Dokun, Kokla ve Rahatla
Ernesto Neto, insan geçişinin yoğun olduğu kamusal alanlarda kişilere duyusal deneyimler yaşatan eserler üretiyor. Yoldan geçenleri eserlerle etkileşime girmek, rahatlamak ve duyusal bir deneyim yaşamaları için cesaretlendiriyor. Sanatçı en son eserini Zürih’te Fondation Beyeler‘le ortaklaşa ana tren istasyonuna yerleştirdi. 19 metreden biraz uzun bu heykelin adı GaiaMotherTree. Yeşil ve turuncuların hakim olduğu el örgüsü eser, tren istasyonunun ortasında geçici bir vaha ve dinlenme noktası yaratıyor.
Yerleştirme çalışması 27 kişi tarafından parmak tığ işi denilen bir şekilde örüldü. Yapımı birkaç hafta süren GaiaMotherTree kırılgan bir eser. Yani üzerine uzanıp rahatlayamıyorsunuz. Ama Neto dediğimiz gibi ziyaretçilerin fiziksel formlara dokunup deneyimlemelerini istiyor. Sanatçı dokunmaya ek olarak GaiaMotherTree’yi dengeleyeceğini düşündüğü için zerdeçal, karabiber, karanfil, kimyon gibi bitkilerin poşetlerde baharatlarını da ağacın üst noktalarına asmış. Bu kokularla ziyaretçilerin daha sakin ve rahatlamış hissedeceğine zemin hazırlatacağını düşünüyormuş.
Neto bu heykelinde Brezilya’nın Amazon bölgesinde yaşayan yerli topluluğundan esinlenmiş. Huni Kuin denen bu yerli topluluğu ritüelleriyle doğa ile manevi bir bağ kuruyormuş. Neto da 2013’ten beri bu topluluğa yakın yaşıyor ve onlardan ilham alıyor. Yerlilerin değerleri, topluluk hissi ve zanaat, son uygulamasında büyük bir etki yaratmış. Neto heykelin samimiyet üzerine olduğunu vurguluyor.
GaiaMotherTree 29 Temmuz’a kadar Zürih ana tren istasyonunda sergilenmeye devam edecek.
