Kent sokaklarında yaşayan dostlarımızın suya erişimi ne yazık ki biz insanlara bağlı. Sokaklarda doğal su kaynakları yok. Bizler kapımızın önüne bir kap su koymadıkça veya koyduğumuz kaplar hayvan düşmanları tarafından ortadan kaldırıldığı, içi çöple doldurulduğu sürece susuz kalmaya mahkum oluyorlar. Üstelik bu su kaplarından her hayvan da su içemiyor. Örneğin kedi köpekler için konulan derin su kapları, kuşlar için içine uzanıp su içemeyecekleri bir yapıda olabiliyor. Tüm bunları hesaba katan tasarımcı Piyush Prateek mümkün oduğu kadar fazla sokak hayvanının suya erişimini kolaylaştırmak amacıyla Jalashay isimli bir su istasyonu tasarlamış.
Bu yenilikçi su istasyonu hayvan refahına, kedilerle ve köpeklerle sınırlı olmayan geniş bir çerçeveden bakıyor. Sokak zeminine kurulan özel sistem, konik formu ve yere yakın geniş sığ haznesi sayesinde farklı boyutlardaki hayvanların kolayca su içebilmesini sağlıyor.
Sadece bir su istasyonu değil, şehir planlamasına entegre edilmiş düşünceli bir tasarım
Üst kısmında bulunan yeniden doldurulabilir su haznesi, taşmayı ve israfı önleyen kontrollü bir dağıtım mekanizmasıyla donatılmış. Jalashay, hem hava koşullarına hem de dış darbeye karşı dayanıklı yapısıyla dikkat çekerken, sade yeşil rengi ve sağlam gövdesi sayesinde estetik açıdan göze batmayan dayanıklı bir görünüm sergiliyor.
Sistem, hem manuel olarak doldurulabiliyor hem de belediye şebeke suyuna bağlanabiliyor. Tabanındaki denge sağlayıcı yapı sayesinde devrilmiyor; daralan gövde tasarımı ise hem suyun bayatlamasını önlüyor hem de temizliği kolaylaştırıyor. Böylece, hayvanların kirli su birikintilerinden su içerek hastalanma riskine karşı onlar için güvenli bir içme suyu alternatifi sunulmuş oluyor. Hayvanların sağlığını koruyarak, onlarla aynı ortamı paylaşan toplumun sağlığını da gözetiyor.
Empati ve eşitlik
Jalashay, empati ve eşitlik odaklı kent tasarımının bir örneği olarak öne çıkıyor. Hem sokak hayvanlarının yaşam kalitesini artırıyor hem de toplumun bu konuda daha duyarlı ve katılımcı olmasına katkı sağlıyor. Bu proje, şehir yaşamında tüm canlılara yer açmanın mümkün olduğunu gösteriyor.
Jalashay, yalnızca teknik açıdan değil, sosyal ve çevresel etkileri açısından da fark yaratıyor. Tasarımcı, kent yaşamında insanların da bu sisteme katkıda bulunabilmesini mümkün kılmış; su deposu kolayca doldurulabilir olduğu için mahalle sakinleri ya da yoldan geçenler su ekleyerek kolektif bir sorumluluk bilinci geliştirebiliyor. Bu yönüyle Jalashay, sokak hayvanlarına yardım etmenin sadece belediyelere değil, tüm topluma ait bir görev olduğunu hatırlatıyor.
Tasarım, Tayvan Uluslararası Öğrenci Tasarım Yarışması’nda “Eşitlik” kategorisinde finalist olmuş.
Üretim açısından bakıldığında Jalashay, sürdürülebilir ve ekonomik tasarımıyla da öne çıkıyor. Kullanılan malzemeler dayanıklı ama hafif; bu da hem seri üretimi hem de farklı şehir noktalarına kolay kurulumunu mümkün kılıyor. Modüler yapısı sayesinde, hem yoğun ticaret bölgelerinde hem de konut mahallelerinde rahatlıkla uygulanabiliyor.
Jalashay, tüm kent sakinlerinin—insan ve hayvan fark etmeksizin—ihtiyaçlarının gözetildiği kapsayıcı bir şehircilik anlayışını temsil ediyor. Sokak hayvanı nüfusunun giderek arttığı dünya metropollerinde, bu tür yaratıcı çözümler, yalnızca hayvan refahını artırmakla kalmıyor; toplumsal farkındalığı ve çevre bilincini de güçlendiriyor. Piyush Prateek’in tasarımı, duyarlı kent tasarımı için ilham verici bir örnek olma niteliği taşıyor.
Görsel: Piyush Prateek
