Moda dergileri ve reklamlarda dijital olarak dokunulmuş, rötuşlu ya da görsel manipülasyonlu görsellerin yer aldığı bilinen şey. O kadar bilinmeyen kısmı bu rötuşların ne derece yapıldığı, hangi görselin neresiyle oynandığı. Sonuç ise, bu dokunuşların yarattığı kusursuz güzellikte kadın (ve bazen de erkek) görüntüleri arasında kendini kötü hisseden başka insanlar. Şimdi, moda dünyasının genç insanlar üzerinde yarattığı baskıyı kırmak adına bir süredir düzenlemeler yapan Fransa’da yeni bir kanun duruma el koyuyor. Bundan böyle Fransa’daki moda dergileri imajların rötuşlu olduğunu bir uyarıyla okuyuculara belirtmek zorunda.
Fransa, anoreksi gibi beslenme bozukluklukları ve gençlerin bedenlerine dair özgüvenleri konusunda uzunca bir süredir çalışıyor. Fransız Sağlık Bakanı Marisol Touraine, genç insanları gerçek dışı beden görsellerine maruz bırakmanın özgüveni sarstığını ve kendine yönelik yıkıcı bir algı oluşturduğuna işaret ediyor. Bu yasa da aslında 2015 yılında geçmişti ama bu kısmının yürürlüğe geçmesi yeni. Daha önce yasanın ilk ayağı olarak, mankenlerin podyuma çıkmak için sağlıklı olduklarına ilişkin doktor raporu getirmeleri gibi uygulamalar olmuştu. Bunu ihlal eden ajansların büyük para cezaları ve hatta hapis cezalarına çarptırılmasına karar verilmişti. Mankenlere getirilen alt kilo limiti uygulamasından ise daha sonra vaz geçilmişti.
1 Ekim’den itibaren uygulamaya girecek yasanın ikinci ayağında, üzerinde oynama yapılmış her görsel bir uyarıyla bunu belirtmek zorunda. Aksi durumda 37.500 euro’ya varan cezalar verilebilecek. Bu yasa, ilk değil. Daha önce İsrail de dergi ve reklamlarda kullanılan tüm görsellere ilişkin benzer bir uygulama getirmişti.
Rötuş bazı görseller için gerekli ve görseli ileriye taşıyan bir uygulama olabilir elbette. Gölgelendirme, arka planın değiştirilmesi, ona uygun ışığın modelin üzerine düşürülmesi gibi pek çok fayda sağlayabilir. Ancak, özellikle bugünlerde sık sık ünlülerin de gündeme getirdiği ve tepki gösterdiği şekliyle; bir kadının (veya erkeğin) alınıp zayıflatılması, kalçalarının yuvarlatılması, cildinin pürüzsüzleştirilmesi, yaş çizgilerinin tamamen yok edilmedi gibi uygulamalar, idealize edilmiş bir beden algısı yaratıyor ve hataların ya da kusurların kabul edilemez olduğunu vurguluyor. Bu anlamda bence iyi bir karar. Bir ürünü olmadığı gibi yansıtmak nasıl doğru değilse, bir kişiyi de olmadığı bir hale getirip insanlara sunmak da aynı şekilde yanıltıcı ve aldatıcı.
Ancak, yasanın nasıl uygulanacağı merak konusu. Dergideki tüm görseller için tek uyarı mı yoksa hepsine ayrı ayrı uyarılar mı? Veya konu sadece beden görsellerinin değiştirilmesini mi kapsıyor, ışık/gölge gibi teknik rötuşlar da uyarıya sebep olacak mı gibi sorular var. Yasanın sadece moda dergilerine yönelik olması da ilginç, ya reklamlar ne olacak demek isterim sayın Fransızlar?
Görsel: PortraitPro Body, Huffington Post
